Mobbing eğitimi tüm profesyonellerin, mobbing durumunda hak ve sorumluluklarını bilmeleri ve buna uygun davranabilmeleri için tasarlanmıştır.
Mobbing Eğitimi
√ Mobbing Nedir ?
√ Mobbing Eğitimi / İşveren açısından amaçlar
√ Mobbing Eğitimi / Yöneticiler ve Çalışanlar açısından amaçlar
√ İşyerinde psikolojik taciz ve boyutları
• Mobbing kapsamında değerlendirilebilecek uygulamalar
• Başbakanlık Mobbing Genelgesi
• Mobbing ve Motivasyonsuz Calışma Koşulları arasındaki farklar
√ Mobbing’in 3 Tarafı
• Mobbing Uygulayıcısı
• Mobbing Mağduru
• Mobbing Tanığı
√ Mobbinge Uğrayan Kişinin Hakları
• Mobbing Cezaları
• Mobbing İşveren Sorumluluğu
√ Türkiye’den ve Dünyadan Mobbing Örnekleri ve Sonuçları
Mobbing nasıl anlaşılır?
Çalışanlar üzerinde yetki, grup psikolojisi, küme ilişkileri yolu ve sistematik baskı ile ortaya çıkar. “Sistematik” tespitinin yapılması için, uzmanlar en az altı aylık bir süre öngörmektedirler. Anlık, stresten kaynaklanan sorunlar kastedilmemektedir. Yaşanan her çatışma ya da her anlaşmazlık psikolojik taciz olarak değerlendirilmemelidir. Bir olguya psikolojik taciz diye bakabilmek için davranışların ayda birkaç kez tekrarlanması, birbiri ardına birtakım evreler içinde geçmiş olması ve bunun tekrarlama sıklığı ve uzun süre devam etmesi ve davranış tarzlarının kişiye kötü muamele şeklinde olması gerekmektedir.
• Mobbing_ Düşey Psikolojik Taciz: Üst konumda yer alanların astlarına yönelik olarak gerçekleştirdikleri psikolojik taciz vakalarıdır. Üstlerin sahip oldukları kurumsal gücü, astlarını ezerek, onları kurumun dışına iterek kullanmasıdır.
• Mobbing_ Yatay Psikolojik Taciz: İşyerinde psikolojik tacizin fail veya failleri mağdur ile benzer görevlerde ve benzer olanaklara sahip, aynı konumdaki iş arkadaşlarıdırlar. Örneğin; eşit koşullar içinde bulunan çalışanların çekememezliği, rekabet, çıkar çatışması, kişisel hoşnutsuzluklar gibi.
• Mobbing_ Dikey Psikolojik Taciz: Çalışanın yöneticiye psikolojik şiddet uygulamasıdır. Nadir görülen bir durumdur. Örneğin, çalışanların yöneticiyi kabullenememesi, eski yöneticiye duyulan bağlılık, kıskançlık gibi.
Mobbing’in Aşamaları
• Çatışmanın ilk belirtileri
• Çatışmanın çözümlenmeyişi
• Mobbingin başlangıç aşaması
• Mobbingin şiddetlenmesi
• Mobbingin işin önüne geçmesi
• Mobbingin kişilik ve sağlık düzenini bozması
Modern hayatın getirdiği temel sorunlardan birisi haline gelen psikolojik tacizin sonuçları ve etki alanı oldukça geniştir. Bireyler, böyle bir sorunu bilmekte, yaşamakta, ancak tanımlama ve çözüm konusunda bir adım atamamaktadır. İşyerinde psikolojik taciz, bireyin saygısız ve zararlı bir davranışın hedefi olmasıyla başlamakta ve daha sonra tacizcinin saldırgan eylemleriyle devam etmektedir. Bir sonraki aşamada da mağdur, sorunun kaynağı, problemli ya da akıl hastası olarak damgalanmaktadır. Zaman zaman saldırganlığa tacizcinin dışında yönetim veya iş arkadaşları da katılabilmektedir. Genellikle bireyin toplumsal itibarını düşürmeye yönelik saldırgan bir ortam oluşturulmakta ve sistematik olarak baskı yaratılıp işten ayrılması sağlanmaktadır.
Mobbing insanın meslekî bütünlük ve benlik duygusunu zedeler, kişinin kendine yönelik kuşkusunu artırır, paronaya ve kafa karışıklığına neden olur, kurban kendine güven duygusunu yitirir, kendisini yalıtabilir, huzursuzluk, korku, utanç, öfke ve endişe duyguları yaşar. Mobbing; ağlama, uyku bozuklukları, depresyon, yüksek tansiyon, panik atak, kalp krizine kadar giden sağlık sorunları ve travma sonrası stres bozukluğu yaratabilir.
Mobbing, duygusal bir saldırıdır.
Mobbing, gelişmiş ülkelerde cinsel tacizin de önüne geçmiş olan bir psikolojik saldırı şeklidir.
Genelde üst düzey yönetim kadrosu tarafından uygulanmaktadır.
Mobbing örgütler bünyesinde bulaşıcı bir hastalık gibidir. Tedbir alınmazsa örgütün tüm organlarına yayılabilir. Çalışanlar ve yöneticiler arasında uyumsuzluk baş gösterir ve iş verimliliği düşer.
Yapılan araştırmalara göre ‘mobbing’e maruz kalan kişilerin duygusal zekaları çok yüksek bulunmuştur. Bu kişilerin yaratıcılık, dürüstlük, merhamet ve adalet hisleri gelişmiştir. Parlak ve etkileyici bir eğitim geçmişine sahiptirler. Şirket basamaklarını tırmanma sürecinde gelecek vadeden bu personel, rakipleri ve üst yönetimler için bir tehdit olarak görülmektedir. Oysaki mobbing mağdurları işlerini seven, yaptıkları işle bütünleşen, örgütün hedeflerine ve saygınlığına inanan ve yürekten katkıda bulunan kimselerdir.
Mobbing terörüne maruz kalanlar yaşadıklarının bir işyeri sendromu olduğunu kavramalı ve uğradıkları tacizin kendi suçları olmadığını anlamalı, pes etmemelidirler. Psikolojik yardım almak, işyerinde bulunan bilge kişilerin görüşlerinden yararlanmak gerekebilir. Mobbing her işyerinde ve her tür kuruluşta olabilir.
Mobbing İle kendini göstermeyi ve iletişim oluşumunu etkilemek: Sözünüz kesilir, yaptığınız iş sürekli eleştirilir, jest ve bakışlarla ilişki kesilir, yazılı ve telefonda tehditler vs.
Mobbing ile sosyal ilişkilere saldırı: Kimse sizinle konuşmaz, diğerlerinden ayrılmış bir işyeri verilir, çalışanların sizinle ilişkiye geçmeleri yasaklanır, orada değilmişsiniz gibi davranılır.
Mobbing ile itibarınıza saldırı: Arkanızdan kötü konuşulur, asılsız söylentiler çıkarılır, kararlarınız sürekli sorgulanır, özgüveninizi olumsuz etkileyen bir iş yapmaya zorlanırsınız.
Mobbing ile kişinin yaşam kalitesi ve mesleki durumuna saldırı: Hiçbir özel göreviniz yoktur, sürdürmeniz için anlamsız ve sahip olduğunuzdan daha az nitelik gerektiren işler verilir, işiniz sürekli değiştirilir, özgüveninizi etkileyecek şekilde işler verilir.
Mobbing ile kişinin sağlığına doğrudan saldırı: Fiziksel olarak ağır işler yapmaya zorlanırsınız, fiziksel şiddet tehditleri yapılır, doğrudan cinsel taciz ve fiziksel zarar görürsünüz.
Mobbing, işin akışına ya da bir davranışa ilişkin bir anlaşmazlıkla başlar. Daha sonra zorbanın saldırgan eylemleriyle devam eder, saldırganlığa zorbanın dışında yönetim veya iş arkadaşları da katılabilir. Bir sonraki aşamada kurban, sorunun kaynağı, problemli ya da akıl hastası olarak damgalanır. Süreç, işe son verilmesi ya da kişinin ayrılması ile sonuçlanır. Bu sonuç, çoğunlukla mobbingin bitmesi anlamına gelmez, çünkü benzer bir iş kolunda çalışmak zorunda olan kişi kötü huylu, asi ya da işten anlamaz olarak damgalanarak referansları kirlenmiş olur.
İşyerlerinde ast-üst ya da eş düzeydeki çalışanlar arasındaki çatışmalar bazen iş çatışması düzeyini aşar ve derin bir soruna dönüşmeye başlar. Bu aşamada “mağdur” olarak nitelendirilen çalışana çok çeşitli yollarla baskılar, duygusal ya da fiziksel saldırılar, psikolojik eziyetler yapılabilir. Her kademeden, her sektörden, her çalışanın yaşayabileceği bu durum, birey açısından psikolojik yıkım ve depresyonla, kurum açısından iş barışının ve çalışma huzurunun bozulmasıyla, kurumun kötü itibar sahibi olmasıyla, ülke açısından da kayıp işgücü ve üretim azalmasıyla sonuçlanmaktadır. Özellikle son dönemde Borçlar Kanunu’nda yapılan hukuki düzenlemeden sonra mobbing, zamanında önlemler alınmadığında işverenlerin ve insan kaynakları yöneticilerinin başını çok ağrıtmaya gebe konulardan bir tanesidir. Mobbing eğitimi amacı çalışan ve yönetici düzeyindeki herkesi işyerlerinde mobbingin oluşmasını önlemeye yönelik tedbirler ve oluşması durumunda yapılabilecekler konusunda gündelik yaşama aktarılabilecek pratik bilgiler vermektir.
•Mobbing kavramını doğru anlamak
•Mobbing olan veya olmayan davranışları ayırt edebilmek
•Mobbing sürecinin organizasyonel ve kişisel sonuçlarını/zararlarını kavramak
•Mobbing ile mücadelede insan kaynaklarının ve yöneticilerin rollerinin önemini anlamakMobbing Eğitimi İle Kazanılacak Yetkinlikler
•Mobbing ile ilgli farkındalık kazanma
•Mobbing ile mücadelede doğru stratejileri uygulama becerisi
Mobbing genellikle ;
• İşini çok iyi, hatta mükemmel yapan;
• İlişkileri olumlu olan ve çevresindekilerce sevilen;
• Çalışma ilkeleri ve değerleri sağlam, bunlardan ödün vermeyen;
• Dürüst ve güvenilir, kuruluşa sadık;
• Bağımsız ve yaratıcı;
• Zorbanın yeteneklerinden üstün özelliklere sahip olan kişilere yöneliyor. Zorbalar ise, aşırı kontrolcü, korkak, nevrotik ve iktidar açlığı olan kişiler olarak tanımlanıyor.
Mobbing nedenleri;
• Kişileri grup kuralını kabul etmeye zorlamak
• Düşmanlıktan hoşlanmak
• Can sıkıntısı içinde zevk arayışı
• Önyargıları pekiştirmek
